Het verbreken van het vasten levert meer gezondheidsvoordelen op dan het vasten zelf, zo blijkt uit een onderzoek bij muizen 1. Nadat de muizen waren gestopt met eten, schoten stamcellen in hun darmen omhoog om de schade te herstellen – maar pas toen de muizen weer naar hun voedsel gingen, zo bleek uit de studie.

Deze activering van stamcellen had echter een prijs: muizen hadden een grotere kans precancereuze poliepen in hun darmen te ontwikkelen als ze tijdens de periode na het vasten een kankerverwekkende genetische verandering hadden ondergaan dan wanneer ze helemaal niet hadden gevast.

Deze resultaten, op 21 augustus inNatuurUit de gepubliceerde onderzoeken blijkt dat ‘regeneratie niet gratis is’, zegt Emmanuelle Passegué, een stamcelbioloog aan het Columbia University Irving Medical Center in New York City, die niet bij het onderzoek betrokken was. “Er is een donkere kant waar rekening mee gehouden moet worden.”

Snelle route naar gezondheid

Onderzoekers bestuderen al tientallen jaren de potentiële gezondheidsvoordelen van vasten, en er zijn aanwijzingen dat de praktijk bepaalde ziekten kan helpen vertragen en de levensverwachting bij knaagdieren kan verlengen. De onderliggende biologische mechanismen achter deze voordelen zijn echter een mysterie.

In 2018 ontdekten Ömer Yilmaz, een stamcelbioloog aan het Massachusetts Institute of Technology in Cambridge, en zijn collega's dat stamcellen waarschijnlijk hierbij betrokken zijn. Tijdens het vasten beginnen deze cellen vetten te verbranden in plaats van koolhydraten als energiebron, wat resulteert in een toename van hun vermogen om schade aan de darmen bij muizen te herstellen. 2.

Yilmaz en zijn collega's wilden begrijpen hoe en wanneer vasten leidt tot een toename van de stamcelactiviteit en -aantallen. In hun laatste werk onderzochten de onderzoekers drie groepen muizen: dieren die 24 uur vastten, dieren die 24 uur vastten en daarna 24 uur mochten eten, en dieren die op elk moment tijdens het onderzoek mochten eten.

Darmstamcellen vermenigvuldigden zich het snelst bij de muizen die na het vasten voedsel kregen. Deze stamcellen helpen de darmwand te herstellen en te regenereren door grote hoeveelheden moleculen te produceren, polyaminen genaamd, die belangrijk zijn voor de celgroei en -deling.

"Er wordt zoveel nadruk gelegd op vasten en hoe lang je moet vasten, dat we op de een of andere manier de hele andere kant van de vergelijking over het hoofd hebben gezien: wat er gebeurt als je te eten krijgt", zegt Yilmaz.

Nadeel

Omdat darmstamcellen ook een bron kunnen zijn van precancereuze cellen vanwege hun vermogen om zich voortdurend te delen, hadden de dieren, wanneer een kankerverwekkend gen werd geactiveerd tijdens de periode van hervoeding, een grotere kans om tumoren te ontwikkelen dan degenen die niet hadden gevast.

Het waren deze extra gevoeligheden voor kanker die de dieren over de rand duwden en tumoren ontwikkelden, in plaats van het eten zelf, zegt Nada Kalaany, specialist in kankermetabolisme aan de Harvard Medical School in Boston, Massachusetts.

Onderzoekers moeten zich altijd zorgen maken over alles wat kanker zou kunnen veroorzaken, maar Valter Longo, een biogerontoloog aan de Universiteit van Zuid-Californië in Los Angeles, zegt dat muizen met de veranderde genen "bijna gedoemd waren om kanker te krijgen" en dat de lichte toename van het risico die in dit onderzoek wordt gevonden mogelijk niet breed toepasbaar is. Hij verwijst naar een onderzoek dat hij in 2015 publiceerde en waaruit bleek dat de abnormale cel- en weefselgroei met 45% daalde bij muizen die vastten vergeleken met dieren die dat niet deden.

Longo zegt in plaats daarvan dat de resultaten van deNatuurstudie zou kunnen helpen bij het identificeren van manieren om gecoördineerde cellulaire regeneratie uit te voeren om beschadigde weefsels te herstellen, zoals bij mensen met ontstoken darmen of de ziekte van Crohn.

Het is ook onduidelijk of de resultaten van deNatuuronderzoek is van toepassing op mensen en zo ja, hoe. Yilmaz zegt dat hij en zijn collega's een klinische proef uitvoeren om erachter te komen. Maar de resultaten laten zien dat de hervoedingsperiode een ‘kwetsbare toestand’ creëert die extra voorzichtigheid vereist tegen alles wat het cellulaire DNA zou kunnen beschadigen, zegt hij.